آیا تا به حال به این فکر کرده ای که چه موهبتی نصیب ما شد؟آری چه موهبتی بالاتر از اینکه ما رمضان را در یافته ایم.

سلف صالح شش ماه دعا می کردند تا خداوند آنها را به رمضان برساند و ما اکنون در این ماه هستیم و شاید قدرش را هم ندانیم.

ما در ماهی قرار داریم که لحظه لحظه آن از شمش طلا گرانبهاتر است،‌ ماهی که در آن شب قدر وجود دارد،‌ شبی که عبادت در آن با چندین سال عبادت برابری می کند.

همه ما در تمام لحظه های زندگی نیازمند تکیه گاهی محکم و مطمئن هستیم تا امور مختلف زندگی را پیش برده، بر مشکلات فائق آمده و در مسیر کمال و تعالی گام برداریم.

زمان اتصال به خداوند متعال، انسان به لحاظ روحی و روانی در شرایط و موقعیت خاص و معنوی ویژه ای قرار می گیرد که باید از آن به منظور نزدیکی هرچه بیشتر به خداوند خود استفاده کند.

در حالت دعا انسان خاضعانه و خاشعانه عبودت و بندگی خود را اثبات کرده، کمال بندگی را به جا آورده، و از آنکه بزرگترین و برترین و بی همتاست، خواسته خود را طلب می کند.

و از آنجا که خالق هستی بخش فرموده است: ادعونی استجب لکم، چنانچه با خلوص نیست، صادقانه و با نیت خیر در پی حاجتی باشیم، خداوند کمک لازم را به ما خواهد کرد.

در تمامی ادیان، اوقات سحر بهترین موقع برای نیایش عنوان می شود و چه زیباست و دوست داشتنی است سحرهای ماه رمضان؛ خلوتی که کم تر دست می دهد تا به دور از غوغای بی حاصل روزانه که زندگی انسان ها را غرقه در خود ساخته است، این امکان فراهم آید تا دمی هم به خود بپردازیم و قصه دل های پرغصه را بازگوییم.

آن زمان که برادران خطاکار حضرت یوسف(علیه السلام) پدر را گفتند که: «برای ما استغفار کن»؛ حضرت یعقوب(علیه السلام) در پاسخ به این درخواست به آنان گفت: «به زودی در پیشگاه خدایم برایتان طلب بخشش می نمایم.» آن حضرت این فاصله زمانی را، از هنگام درخواست فرزندان تا زمان طرح تقاضا از خداوند، به این دلیل مطرح کرد تا وقت سحر فرا رسد و در آن هنگام از خداوند، بخشش آنان را طلب کند. پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نیز می فرمایند: «بهترین هنگامی که شما خداوند بزرگ را در آن می خوانید، وقت سحر است.»

ماه کلیدی برای اجابت دعا
هنگام سحر یکی از زمانهای خاصی است که اجابت دعا سریعتر رخ می دهد .

ماه مبارک رمضان به عنوان یکی از ماههای کلیدی و مهم استجابت دعا، بسیار مناسب با دعا نمودن دارد، اگر به منشور مهمی که از دعاهائی که از قِبَل ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام) در مورد ماه مبارک رمضان مراجعه نمائیم، در می‌یابیم که ائمه‌ی اطهار در دعاهای ماه مبارک رمضان به طور ویژه به آن پرداخته‌اند یعنی هم به دنیای انسان‌ها در این باره اشاره گردیده است و هم به آخرت ما انسان‌ها توجه ویژه ای نموده‌اند؛ و به همین سبب قرآن در این جا از لزوم ارتباط یافتن آدمی با آفریدگار خود از طریق دعا سخن می‌گوید و می‌فرماید: (وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْیَسْتَجِیبُواْ لِی وَلْیُ?ْمِنُواْ بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ ) (186/بقره): و هر گاه بندگان من، از تو در باره من بپرسند، [بگو] من نزدیکم، و دعاى دعاکننده را- به هنگامى که مرا بخواند- اجابت مى‏کنم، پس [آنان‏] باید فرمان مرا گردن نهند و به من ایمان آورند، باشد که راه یابند.

بدین جهت اگر دعوت و خواندن حقیقی تنها و متوجه به خدا باشد و در آن شرک و ریا نباشد، خدا بدون شک دیر یا زود آن را اجابت می‌کند. چنانکه خدای تعالی می‌فرماید: (فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی) (همان) یعنی : پس از من بخواهند و به اوامر خدا عمل کنند تا خدا جزای هر نیکی را ده برابر بدهد.

چگونه دعا کنیم؟
از وجود نازنین حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) وارد شده که فرمودند: کیفیت دست بلند کردن برای دعا آنست که کف دو دست را طرف آسمان بگیرد و دعا کند که آن رغبت است، یا انگشت سبابه (دست راست) را بطرف راست و چپ حرکت دهد که آن تضرع است، یا دست‌ها را بلند کند مقابل صورت (که سر انگشتان طرف آسمان باشد) و آن تبتل و ابتهال است (که در آن حال آدمی چشم از همه خلق می‌پوشد و فقط توجه به خدا دارد)؛ و فرمود:

هنگام دعا کردن کمال ابتهال را داشته باشید و سعی کنید در آن حال اشک دیدگان بر صورت جاری شود و سزاوار است برای دعا کننده که با وضو و رو به قبله باشد، و از جمله آداب دعا اختیار کردن جاهای با شرافت (از قبیل مشاهد ائمه علیهم السّلام و روضات امامزاده‌ها و مساجد) و اوقات شریفه است (مانند شب و روز جمعه و عرفه و تمامی ماه رمضان و وقت سحرها و وقت آمدن باران و عقب نمازها، و بهتر) و مستحب آنست که در حین دعا انگشتری که نگینش عقیق باشد در دست داشته باش.( ارشاد القلوب-ترجمه مسترحمی، ج 2،181)

 شرکت در دعاهای دسته جمعی
یکی از آداب و شرائط استجابت دعای انسان، شرکت در دعاهای دسته جمعی است. علی الخصوص در ماهی که مخصوص به دعا و حمد و ثناء الهی است و در گوشه و کنار محافل معمولا در این ماه مبارک برای دعای دسته جمعی بسیار وقت می‌گذارند. به خصوص دعای ابوحمزه‌ی ثمالی که به این بهانه عموم مومنین زیر خیمه های دعا جمع می‌گردند که در این نوع مجالس؛ استجابت دعا سریع‌تر انجام خواهد گرفت.

به همین جهت است که در مورد ایام و لیالی قدر فرموده‌اند به این که مستحبّ م?کد است احیاء شب قدر که تا صبح بیدار باشند و مشغول عبادت باشند چه عبادات مشترکه مثل ادعیه شبهای ماه رمضان و بالاخص ادعیه سحر مثل دعاء ابی حمزه و سایر ادعیه سحر و دعاهای دهه آخر و نمازهای شبهای رمضان و شبهای قدر و دهه آخر و چه عبادات مختصه و طلب حوائج که ملائکه برای آن‌ها آمین می گویند و در حق آن‌ها دعا می‌کنند و دعاء ملائکه قطعا مقرون به اجابت است به خصوص که به اذن و اجازه پروردگار باشد و از همه بالاتر دعاهای امام زمان در حق م?منین و دعاهای م?منین در حق یکدیگر و از این بالاتر خشنودی پروردگار و خشنودی پیغمبر و ائمه اطهار باشند.

از برکات سحری خوردن رمضان غافل نشویم
سحری خوردن و همچنین تأخیر انداختن آن تا نزدیک طلوع فجر، سنت است، زیرا موجب تقویت مسلمان روزه دار، و تخفیف مشقت روزه داری می گردد، و مدت زمان گرسنگی و تشنگی را کاهش خواهد داد، و از آنجا که تسهیل و آسان گیری مورد توجّه دین اسلام می باشد لذا، اسلام عبادات را بر مردم آسان گرفته و مردم را به سوی آسان سازی آن ترغیب و تشویق کرده است. از جمله همین آسان گیری های اسلام، زودتر افطار کردن و دیرتر سحری خوردن است.

پس برای مسلمان روزه دار مستحب است که هنگام سحر بپا خیزد، اندکی غذا به عنوان سحری، هر چند یک خرما باشد، بخورد یا یک جرعه آب بنوشد، به خاطر اینکه به سنت پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) عمل نموده باشد.

در سحری خوردن فایده ی معنوی دیگری نیز هست که همان بیداری، قبل از طلوع فجر است. در آن ساعت سحر، خداوند رحمت خود را بر بندگانش متجلی می کند؛ دعاها را اجابت می کند، و استغفار کنندگان را مورد مغفرت قرار می دهد، و اعمال صالح را می پذیرد. تفاوت بسیار است میان کسانی که وقت سحر را به ذکر گفتن و تلاوت قرآن سپری می کنند، با کسانی که این ساعات را در خواب و بی خبری به سر می برند.

 استغفار فرشتگان برای سحری خوران
در روایت دیگری رسول خدا، فرموده است: فرشتگان برای کسانی که در سحرها طلب آمرزش می کنند و سحری می خورند، استغفار می کنند. در برخی روایات برای سحرخیزی، به ویژه در سحرهای ماه مبارک رمضان، آثار و فوایدی ذکر شده است. این آثار و فواید به طور تلویحی مخاطب را به سحرخیزی ترغیب می کند؛ همانند روایات زیر:

ـ «السّحور برکه »؛ غذای سحری مایه برکت است.

ـ «ألا صلوات الله علی المتسحّرین»؛ درود خداوند بر کسانی باد که سحری می خورند.

ـ «تعاونوا به أکل السّحور علی صیام النهار »؛ برای روزه گرفتن با خوردن سحری توان برگیرید.

پیامبراعظم (صلی الله علیه وآله): جماعت، غذای سحر و غذا دادن در شب، برکت است. سحری بخورید تا نیرویتان زیاد شود. سحری بخورید تا به سنت عمل کرده باشید؛ سحری بخورید هر چند یک جرعه آب باشد. 

 تذکر آخر
یادمان نرود که مهمترین هدفی که شیاطین در این ماه دنبال می کنند اتلاف و هدر دادن این اوقات گرانبهایی است که به ما روی آورده اند.

یکی از بهترین زمان ها برای استفاده هر چه بهتر در این ماه استفاده از سحر های ماه مبارک رمضان است.

حقیقتا این س?ال مطرح می شود که یازده ماه سال بدون هیچ برنامه و سرگرمی خاصی ولی ماه رحمت و عبادت که روی می کند باید آنقدر با بازی و سرگرمی و سریال و غذاهای رنگارنگ پر شود که نفهمیم کی از دستمان رفت. ‌اینها برای چیست؟

بیاییم و اوقات خودمان را جدی بگیریم و اگر رمضان های قبل را با لهو و لعب ،‌فیلم و سریال سپری کردیم فرصت امسال خود را از دست ندهیم تا خدای ناکرده دعای جبریل که فرمود: «از رحمت خدا به دور باد کسی که ماه رمضان را دریابد ولی این ماه باعث بخشش و مغفرت گناهانش نشود» و «آمین» حبیب خدا محمد رسول الله صلی الله وعلیه و سلم ، شامل ما نشود.

منابع:
hawzah.net
andisheqom.com
tebyan.net